Monumenta altaica
алтайское языкознание
 Статьи и Книги | Народы | Учёные | Библиографии | Сайты по алтаистике | Форум | Контакты |Switch to English
  Меню

ПИСЬМЕННЫЕ ПАМЯТНИКИ

  • Монгольские
  • Тюркские
  • Тунгусо-маньчжурские
  • Корейские
  • Японские

    СЛОВАРИ

  • Монгольские
  • Тюркские
  • Тунгусо-маньчжурские
  • Корейские
  • Японские

    ГРАММАТИКИ

  • Монгольские
  • Тюркские
  • Тунгусо-маньчжурские
  • Корейские
  • Японские

    КОРПУСА и e-БИБЛИОТЕКИ

  • Монгольские
  • Тюркские
  • Тунгусо-маньчжурские
  • Корейские
  • Японские

    УЧЕБНЫЕ МАТЕРИАЛЫ
  • Монгольские
  • Тюркские
  • Тунгусо-маньчжурские
  • Корейские
  • Японские

  •   Monumenta Altaica/Современные тексты /Карачаевский фольклор

    САТАНАЙ ГОККА ХАНС

    Карачаевское сказание

    Русский перевод: ЦВЕТОЧЕК САТАНАЙ

    Ёмюрде болмагъан ариулугъу бла кёкде кюннге эришген бир сейир зат болгъанды Сатанай бийче.

    Узун, къара къашлары, джылтырай - джана тургъан кёзлери, кюнде джилтинлене тургъан къутас чачы, субай санлары. Дунияда болмагъан ариулугъу болгъан Сатанай бийче, ариума деб, уллу келлю болмагъанды, неда менден ариу болур да деб да къайгъырмагъанды.

    Къобанны джагъаларында солугъа, кийим джууаргъа, джуунургъа ёч болгъанды Сатанай бийче. Сууну кёксюл шоркъалары аны ийнакъ къучакъларына джыйыб назик санын къучакълай, кеслерине ишлендиргендиле. Сатанай бийче, чабакъча, Къобанны уюгъан джеринде ары-бери джюзе, кюн тохтаб, аннга сукъланыб къарагъанды, гокка хансла уа, башларын созуб, Сатанай керсюн деб, суугъа ийилгендиле. Чегетледе кийикле, кюн талакагъа чыгъыб, сууда джуууна тургъан тиширыугъа сейирсиниб, алайлада ёсген хансланы отламагъандыла.

    Сатанай бийче Къобаннга кирсе, чегетде джаныуар улумагъанды, кёкде къанатлыла учмагъандыла. Суу кеси да уюб къалгъанды, дейдиле. Суу джагъасында айланнган сагъатда, аны кезюне гокка ханс илинсе, ол аны сабийни эркелетгенча, эркелетиб.тургъанды.

    Гокка хансланы барын да бирча ийнакълаб тургъанды, алай а бир гокка хансны бек сюйгенди барысынданда. Ол гокка хансны бир-бирде битген джеринде тёгерегине айланнганды, бирде уа келиб, арбазында орнатханды. Бир сюйген тенгине тансыкъ болгъача, ары-бери кетгени болса, ол гокка хансха ашыгъыб, ызына дженгил къайтыучу болгъанды. Гокка ханс да бир сейир затчыкъ болгъанды: кюн бла бирге кёзюн джумуб, танг бла бирге уяннганды.

    Тюшюнде кеси аллына селешгени болса да, гоккасы бла ушакъ этгенди Сатанай бийче. Аны алай кемсиз этгенин кёрюб, уллу Кам бла уллу Хурзук бир-бирине къо- шулгъан уллу тюзде ёсген сейир гокка хансчыкъгъа халкъ Сатанай гокка деб атагъанды. Бурундан бери ёседи ол ханс. Ашхам болса, кёзюн къыса, кюн тийе башласа, Саатанайны излеб, кёзюн ача эди, дейдиле бюгюн да.

     

    Текст записан Семеновой Индирой Джотдаевной от Байрамуковой Аминат Борисовны в Республике Карачаево-Черкессии г. Усть-Джегута в августе 2002 г.

      Ссылки
    Русский перевод сказки
    К списку сказок
     Статьи и Книги | Народы | Учёные | Библиографии | Сайты по алтаистике | Форум | Контакты |English

    Copyright © 2002-2023 Илья Грунтов (Институт языкознания РАН)